Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej (www.nawa.gov.pl) w ramach programu „Akademickie Partnerstwa Międzynarodowe” sfinansowała projekt Politechniki Lubelskiej: „3D Digital Silk Road” – digitalizacja zabytków Jedwabnego Szlaku w Uzbekistanie (https://cs.pollub.pl/projects/3d-digital-silk-road-digitalizacja-zabytkow-jedwabnego-szlaku-w-uzbekistanie/).
Projekt był realizowany w okresie od 1.10.2019 do 30.09.2022. Budżet projektu wynosił trochę ponad 1 mln zł. Kierownikiem projektu była dr inż. Elżbieta Miłosz z Katedry Informatyki Wydziału Elektrotechniki i Informatyki. Celem projektu było prowadzenie prac naukowo-badawczych w dziedzinie digitalizacji zabytków kultury Jedwabnego Szlaku w Uzbekistanie podczas wypraw naukowych przez specjalistów z laboratorium Lab3D Katedry Informatyki we współpracy z partnerami z Uzbekistanu oraz rozpowszechnianie wyników badań poprzez międzynarodowe konferencje naukowe, seminaria naukowe, szkolenia praktyczne, monografie i portal internetowy silkroad3d.com.
Partnerami w projekcie były cztery uczelnie wyższe z Uzbekistanu:
- National University of Uzbekistan (NUU) (koordynator NUU: Dilbar Mukhamedova)
- Samarkand State University (SamSU) (koordynator SamSU: Rahim Kayumov)
- Chirchik State Pedagogical Institute (CSPI) (koordynator CSPI: Bakhodir Eshchanov)
- Urgench State University (USU) (koordynator USU: Utkir Abdullaev).
W ramach poszczególnych zadań projektu zrealizowano:
- Zorganizowano Kick-off meeting (3-5.02.2020), w ramach którego omówiono zadania projektu i zasady współpracy z czteroma koordynatorami ze strony czterech uczelni uzbeckich-Partnerów projektu.
- Zrealizowano 5 wypraw naukowo-badawczych:
- a) I wirtualna (maj 2021, okres pandemii Covid-19), skanowano przedmioty ceramiczne artysty Baturowa i uzbeckie nakrycia głowy rękami pracowników Samarkand State University pod zdalnym kierownictwem specjalistów z Politechniki Lubelskiej z wykorzystaniem technologii internetowych https://silkroad3d.com/?page_id=2012&lang=pl
- b) II do Taszkientu, Chirchika i Samarkandy (16-28.08.2021) – zeskanowano blisko 60 artefaktów muzealnych i trzy duże obiekty architektoniczne, przeprowadzono dwa seminaria naukowe w 2 uczelniach partnerskich, pozyskano 130 GB danych https://silkroad3d.com/?page_id=2094&lang=pl
- c) III do Urgencza i Chiwy (10-23.10.2021) – zeskanowano kilkadziesiąt małych obiektów muzealnych w Urgenczu oraz Chiwie i kilka dużych obiektów w wewnętrznym mieście Chiwy – Iczan Kala, przeprowadzono seminarium naukowe w Urgench State University https://silkroad3d.com/?page_id=2242&lang=pl
- d) IV do Samarkandy (5-18.05.2022) – zeskanowano 6 dużych kompleksów architektonicznych Samarkandy i Shahrisabz oraz ponad 20 małych obiektów muzealnych https://silkroad3d.com/?page_id=3011&lang=pl
- e) V do Buchary (5-12.06.2022) – zeskanowano 5 dużych obiektów architektonicznych i kilkadziesiąt małych artefaktów z muzeum Twierdzy Bucharskiej https://silkroad3d.com/?page_id=3103&lang=pl .
- W ramach tego zadania:
- a) Przeprowadzono obróbkę danych z I wirtualnej wyprawy, w wyniku której powstały dwie mini wystawy modeli 3D: 12 prac artysty-ceramika H. Baturowa i 12 uzbeckich nakryć głowy https://silkroad3d.com/?page_id=2638&lang=pl
- b) Przeprowadzono obróbkę danych z II wyprawy pozyskując w sumie: 24 modeli 3D obiektów muzealnych, 5 panoram 3D dużych obiektów i 5 panoram VR do okularów 3D https://silkroad3d.com/?page_id=2707&lang=pl , https://silkroad3d.com/?page_id=2717&lang=pl , https://silkroad3d.com/?page_id=2730&lang=pl , https://silkroad3d.com/?page_id=2732&lang=pl , https://silkroad3d.com/?page_id=2734&lang=pl
- c) Przeprowadzono obróbkę danych z III wyprawy pozyskując w sumie: 20 modeli 3D obiektów muzealnych, 8 panoram 3D dużych obiektów i 7 panoram VR do okularów 3D: https://silkroad3d.com/?page_id=2894&lang=pl , https://silkroad3d.com/?page_id=2915&lang=pl , https://silkroad3d.com/?page_id=3166&lang=pl , https://silkroad3d.com/?page_id=3173&lang=pl , https://silkroad3d.com/?page_id=3176&lang=pl , https://silkroad3d.com/?page_id=3179&lang=pl , https://silkroad3d.com/?page_id=3182&lang=pl
- d) Przeprowadzono obróbkę danych z IV wyprawy pozyskując w sumie: 26 modeli 3D obiektów muzealnych, 15 panoram 3D dużych obiektów i 11 panoram VR do okularów 3D: https://silkroad3d.com/?page_id=3389&lang=pl , https://silkroad3d.com/?page_id=3235&lang=pl , https://silkroad3d.com/?page_id=3233&lang=pl , https://silkroad3d.com/?page_id=3231&lang=pl , https://silkroad3d.com/?page_id=3229&lang=pl , https://silkroad3d.com/?page_id=3225&lang=pl
- e) Przeprowadzono obróbkę danych z V wyprawy pozyskując w sumie: 22 modeli 3D obiektów muzealnych, 12 panoram 3D dużych obiektów i 10 panoram VR do okularów 3D: https://silkroad3d.com/?page_id=3378&lang=pl , https://silkroad3d.com/?page_id=3262&lang=pl , https://silkroad3d.com/?page_id=3260&lang=pl , https://silkroad3d.com/?page_id=3258&lang=pl , https://silkroad3d.com/?page_id=3256&lang=pl , https://silkroad3d.com/?page_id=3254&lang=pl
- Zorganizowano I międzynarodową konferencję w Politechnice Lubelskiej (13-15.12.2021) „IT in Cultural Heritage of the Silk Road” (IT-CHSR’2021) https://silkroad3d.com/?page_id=2420&lang=pl, w której wzięło udział ponad 50 osób, pracowników Politechniki Lubelskiej, uczelni partnerskich i pracowników muzeów z Uzbekistanu, wygłoszono 37 referatów, przygotowano dwie monografie pokonferencyjne:
- a) “Cultural Heritage of Uzbekistan : From Petroglyphs to the Present Days” (27.05.2022) http://bc.pollub.pl/dlibra/publication/14029/edition/13686
- b) “Computer technologies in sharing the cultural heritage and education of the Silk Road from Uzbekistans” (11.07.2022) http://bc.pollub.pl/dlibra/publication/14100/edition/13757
- Zorganizowano dwie wystawy multimedialne w holu Biblioteki Politechniki Lubelskiej:
- a) I wystawę multimedialną: „Uzbekiscanning: LUT’s Scientific Expeditions 2021”, prezentującej przebieg dwóch wypraw naukowych z 2021 r w Uzbekistanie (2 -31.12.2021). Przygotowano 50 zdjęć dużego formatu, postery, prezentację multimedialną i wydano album o wystawie https://silkroad3d.com/?page_id=2449&lang=pl
- b) II wystawę multimedialną: „Uzbekiscanning: LUT’s Scientific Expeditions 2022”, prezentującej przebieg dwóch ostatnich wypraw naukowych w Uzbekistanie (25.08.-8.09.2022). Przygotowano 53 zdjęcia dużego formatu, postery, prezentację multimedialną i wydano album o wystawie. Przygotowano również zdjęcia małego formatu przeznaczone na wystawę w Uzbekistanie w ramach II międzynarodowej konferencji. https://silkroad3d.com/?page_id=3397&lang=pl
- Zorganizowano w Politechnice Lubelskiej trzy szkolenia dla Partnerów z Uzbekistanu:
- a) Szkolenie nr 1: „Skanowanie 3D małych obiektów”, w którym uczestniczyło 12. Partnerów z 4. uzbeckich uczelni (15-19.11.2021) https://silkroad3d.com/?page_id=2391&lang=pl
- b) Szkolenie nr 2: „Skanowanie 3D dużych obiektów”, w którym uczestniczyło 12. Partnerów z 4. uzbeckich uczelni (23-27.05.2022) https://silkroad3d.com/?page_id=3058&lang=pl
- c) Szkolenie nr 3 dla Partnerów z Uzbekistanu „Metody zapewnienia trwałości rezultatów projektu 3D Digital Silk Road po jego zakończeniu”, w którym uczestniczyło 4. koordynatorów z 4. uzbeckich uczelni (19-24.09.2022) https://silkroad3d.com/?page_id=3679&lang=pl
- Przygotowano i wydano drukiem monografię naukową: „3D Information Technology in the Protection and Popularization of a Cultural Heritage of a Silk Road” http://bc.pollub.pl/dlibra/publication/14114
- Udokumentowano wszystkie prace związane z realizacją projektu na portalu internetowym silkroad3d.com w 4 językach: angielskim, polskim, rosyjskim i uzbeckim, wykonano stosowne tłumaczenia treści na język rosyjski i uzbecki. Na portalu umieszczono modele i panoramy 3D oraz panoramy VR do okularów 3D z pięciu wypraw. W aktualnościach na portalu umieszczono również linki do artykułów i stron uzbeckich opisujące ww. działania w ramach projektu https://silkroad3d.com
- Przygotowano i przeprowadzono II konferencję międzynarodową w Uzbekistanie „3D Digital Silk Road Project” (3DSR’2022), podsumowującą rezultaty projektu. Konferencja odbyła się w 3 miastach Uzbekistanu: w Taszkiencie (w National University of Uzbekistan), w Chirchikie (w Chirchik State Pedagogical University) oraz w Samarkandzie (w Samarkand State University oraz Registan Ensamble). W ramach konferencji, w której uczestniczyło ponad 50 uczestników, przygotowano i wygłoszono 31 referatów. Program konferencji oraz tezy wszystkich wystąpień zostały opublikowane na portalu internetowym https://silkroad3d.com/?page_id=3410&lang=pl. Podczas konferencji zaprezentowano wystawę multimedialną „Uzbekiscanning: LUT’s Scientific Expeditions 2022” (zdjęcia małego formatu), prezentująca przebieg wypraw naukowo-praktycznych, realizowanych w 2022 r. w ramach projektu NAWA „3D Digital Silk Road”. https://silkroad3d.com/?page_id=3410&lang=pl
- Przeprowadzono w kwietniu 2021 w okresie pandemii Covid-19 web-szkolenie “Skanowanie 3D małych artefaktów przy pomocy nisko kosztowych skanerów” zorganizowane w trybie zdalnym przez Politechnikę Lubelską dla pracowników uczelni partnerskich z Uzbekistanu, przygotowujące pracowników Samarkand State University do samodzielnego skanowania małych przedmiotów https://silkroad3d.com/?page_id=1998&lang=pl
- Zorganizowano w czasach pandemii Covid-19 (8-9.01.2021) web-konferencję „Jedwabny szlak – dziedzictwo kultury Azji i Europy”, w której wzięło udział ponad 40 pracowników uczelni i placówek muzealnych Uzbekistanu i Polski. https://silkroad3d.com/?page_id=1747&lang=pl. Opublikowano dwie monografie pokonferencyjne:
- a) “Tangible Cultural Heritage of the Silk Road from the Area of Modern Uzbekistan” http://bc.pollub.pl/dlibra/publication/13931/edition/13595/content?ref=desc
- b) “Intangible Cultural Heritage of the Silk Road from the Area of Modern Uzbekistan” http://bc.pollub.pl/dlibra/publication/13939/edition/13600/content?ref=desc
- W ramach zadania nr 12:
- a) Opublikowano 5 artykułów naukowych w czasopismach indeksowanych:
- i) Comparative Analysis of Digital Models of Objects of Cultural Heritage Obtained by the “3D SLS” and “SfM” Methods / Marcin Barszcz, Jerzy Montusiewicz, Magdalena Paśnikowska-Łukaszuk and Anna Sałamacha // Applied Sciences.- 2021, vol. 11, nr 12, s. 1-20 https://doi.org/10.3390/app11125321
- ii) Methodology of 3D Scanning of Intangible Cultural Heritage—The Example of Lazgi Dance / Maria Skublewska-Paszkowska, Paweł Powroźnik, Jakub Smołka, Marek Miłosz, Edyta Łukasik, Dilbar Mukhamedova and Elżbieta Miłosz // Applied Sciences.- 2021, vol. 11, nr 23, s. 1-17 https://doi.org/10.3390/app112311568
- iii) Structured-light 3D scanning of exhibited historical clothing—a first-ever methodical trial and its results / Jerzy Montusiewicz, Marek Miłosz, Jacek Kęsik and Kamil Żyła // Heritage Science.- 2021, vol. 9, nr 1, s. 1-20 https://doi.org/10.1186/s40494-021-00544-x
- iv) Preliminary Application of the Algorithm Highlighting Petroglyph Patterns / Piotr Wójcicki, Sylwester Korga, Marek Miłosz // Applied Sciences.- 2022, vol. 12, nr 3, s. 1-14 https://doi.org/10.3390/app12031660
- v) Virtual scientific expedition for 3D scanning of museum artifacts in the COVID-19 period – The methodology and case study / Marek Miłosz, Jerzy Montusiewicz, Jacek Kęsik, Kamil Żyła, Elżbieta Miłosz, Rahim Kayumov, Nodir Anvarov // Digital Applications in Archaeology and Cultural Heritage.- 2022, vol. 26, s. 1-10 https://doi.org/10.1016/j.daach.2022.e00230
- b) Przygotowano 4 referaty i prezentacje na konferencji wirtualnej INTED 2021 (8-9.03.2021) https://silkroad3d.com/?page_id=1886&lang=pl
- i) 3D MODELLING OF SILK ROAD ARTEFACTS AS A TOPIC FOR REMOTE PROFESSIONAL STUDENT VOCATIONAL INTERNSHIPS DURING THE COVID-19 PANDEMIC (Marcin Barszcz, Jerzy Montusiewicz, Tomasz Nowicki, Rahim Kayumow)
- ii) DISTANCE TEACHING OF 3D MODEL POST-PROCESSING ON THE EXAMPLE OF ARTEFACTS FROM THE SILK ROAD AREA (Krzysztof Dziedzic, Sylwester Korga, Stanisław Skulimowski)
- iii) EXTENDING COMPUTER GRAPHICS CURRICULUM BY CULTURAL HERITAGE-RELATED ASPECTS – SILK ROAD ARTIFACTS CASE STUDY (J. Kęsik, K. Żyła)
- iv) FORCED VIRTUALIZATION OF INTERNATIONAL PROJECTS – METHODS, TOOLS, PROBLEMS (E. Milosz, M. Charytanowicz)
- c) Wystąpiono z 2. referatami na konferencji ICL2022, która odbyła się w Wiedniu w Austrii (29-30.09.2022):
- i) Creating Mobile VR Visualisations of 3D Objects from Area of the Silk Road/ Montusiewicz J., Skulimowski S., Barszcz M., Kayumov R..
- ii) Practical Aspects of Using 3D technology to Disseminate Cultural Heritage Among Visually Impaired People / Montusiewicz J., Barszcz M., Korga S.
- d) Wystąpiono z 3. referatami na konferencji międzynarodowej “Modern problems of applied mathematics and information technology”, która odbyła się w Bucharskim Uniwersytecie Państwowym w Bucharze w Uzbekistanie (7.06.2022):
- i) Modern problems of 3D scanning of cultural heritage objects – “3D Digital Silk Road” project // Elżbieta Milosz, Jerzy Montusiewicz, Marek Milosz, Rahim Kayumov
- ii) Digital documentation of monuments – modern information technologies and methodologies // Tomasz Szymczyk, Jacek Kęsik, Jerzy Montusiewicz, Khonkul Samarov,Utkir Abdullayev
- iii) Virtual museum for education and popularization of cultural heritage // Stanisław Skulimowski, Marek Milosz, Dilbar Mukhamedova, Samariddin Mustafokulov
- a) Opublikowano 5 artykułów naukowych w czasopismach indeksowanych:
Wskaźniki-rezultaty uzyskane w trakcie projektu są następujące:
Lp. | Nazwa rezultatu | Planowana we wniosku liczba/jednostka miary | Osiągnięta liczba/jednostka miary |
1. | Dane z digitalizacji obiektów rzeczywistych | 320 GB | 496 GB |
2. | Cyfrowe postaci zdigitalizowanych obiektów | 80 modeli 3D
20 panoram 3D 12 panoram VR do okularów 3D |
116 modeli 3D
40 panoram 3D 33 panoramy VR do okularów 3D |
3. | Artykuły naukowe | 40 | 114 |
4. | Monografia) | 1 w j. angielskim | 5 w j. angielskim |
5. | Wystawy multimedialne | 2 wystawy:
90 zdjęć 2 prezentacje multimedialne |
3 wystawy:
98 zdjęć 2 prezentacje multimedialne |
6. | Rozbudowany portal internetowy silkroad3d.com o nową zawartość informacyjną w 3. językach: angielski, rosyjski, uzbecki. | Dwukrotne zwiększenie przestrzeni dyskowej, jaką zajmuje portal na serwerze do 2 GB
Skala oddziaływania: 500 osób |
Zajętość dysku danymi portalu: 20,65 GB
Stan licznika odwiedzin do dnia 30.09.2022 wynosi: 43 385 (wg statystyki na stronie portalu). Skala oddziaływania: aktualnie 6856 różnych użytkowników z 123 krajów wielokrotnie odwiedzało portal (wg Google Analytics) |
7. | Przyrost wiedzy i umiejętności pracowników uczelni Partnerów w zakresie skanowania 3D | Wzrost o 50 % | Wzrost o 60% |
8. | Publikacja artykułów w czasopismach indeksowanych | 4 | 5 |
9. | Udział w konferencjach międzynarodowych z wystąpieniem | 6 | 9 |
Znaczki wypraw i konferencji: