Katedra Informatyki na II Lubelskich Dniach Integracji – Katedra Informatyki. Politechnika Lubelska.

W dniach 14-15 maja 2024 odbyły się II Lubelskie Dni Integracji (LDI) z inicjatywy pięciu lubelskich uczelni: Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego im. Jana Pawła II, Politechniki Lubelskiej, Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Uniwersytetu Medycznego oraz Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie. Celem tego wydarzenia jest m.in. przekazywanie wiedzy i jednocześnie podnoszenie świadomości na temat zagadnień związanych z dostępnością i niepełnosprawnością. W tym roku, do współpracy z Pełnomocnikiem Rektora ds. Studentów Niepełnosprawnych z Politechniki Lubelskiej i jednocześnie koordynatorem wydarzenia na Uczelni, panią mgr Edytą Alinowską zaangażowali się pracownicy Katedry Informatyki i absolwenci kierunku Informatyka, przygotowując trzy różne warsztaty. Koordynatorem prac ze strony Katedry Informatyki był dr Mariusz Dzieńkowski.

Pierwszy warsztat zatytułowany „Gabi i Miki – cyfrowe bliźniaki chorych dzieci na cukrzycę typu 1 (aplikacja mobilna)” realizował interdyscyplinarny zespół z Katedry Informatyki Politechniki Lubelskiej i Uniwersytetu Medycznego (UM) w Lublinie w składzie: dr inż. Marek Miłosz, prof. uczelni, dr inż. Tomasz Nowicki, mgr inż. Piotr Wójcicki i dr Mariusz Dzieńkowski oraz dr n. o zdr. Grzegorz Nowicki (UM). Celem tego warsztatu była prezentacja aplikacji mobilnej T1DCoach, będącej symulatorem terapii pacjenta chorującego na cukrzycę typu 1 i używającego pompy insulinowej. Aplikacja ta umożliwia przeprowadzenie wirtualnej terapii w zakresie podstawowych czynności wykonywanych codziennie przez osobę chorą lub jej opiekuna. W zakres możliwych czynności wchodzą: pomiar glikemii za pomocą glukometru lub systemu ciągłego monitorowania glikemii, komponowanie posiłku ze składników, określanie i podawanie bolusów posiłkowych, korekt insulinowych lub węglowodanowych oraz zmiana ustawień pompy insulinowej. Największą wartością aplikacji jest możliwość zaobserwowania efektów podjętych działań, które dotyczą wirtualnych pacjentów – tytułowych Gabi i Miki, a nie prawdziwych osób. Pozwala to w bezpieczny sposób poznać konsekwencje codziennych aktywności, które musi wykonywać osoba chora na cukrzycę typu 1 i tym samym opanować trudną sztukę prowadzenia terapii. Aplikacja jest adresowana do wszystkich, którzy pragną nabyć lub udoskonalić swoją wiedzę z zakresu leczenia cukrzycy typu 1 zarówno do dorosłych, jak i dzieci. Aplikacja ma też uczyć systematyczności i odpowiedzialności za swoje działania. Warsztaty obejmowały część teoretyczną oraz zajęcia praktyczne z użyciem aplikacji mobilnej dla systemu Android.

Drugi warsztat pt.: „Wykorzystanie autorskiego oprogramowania do budowy modeli addytywnych dla osób z dysfunkcją wzroku” został przygotowany przez dr. hab. inż. Jerzego Montusiewicza, prof. uczelni, dr. inż. Sylwestra Korgę oraz dr. Marcina Barszcza. Uczestnicy zostali zapoznani z zastosowaniami oraz możliwościami technologii informatycznych w różnych dziedzinach życia osób z problemami wzroku. Na spotkaniu omówiony został sposób tworzenia skryptów dla programu Blender, które umożliwiają automatyzację tworzenia modeli graficznych. Modele te zostaną przygotowane do procesu wytwarzania metodą addytywną rozumianą jako technologia druku 3D. Prowadzący warsztaty omówili proces tworzenia modeli płytek Braille’a dla osób niewidomych oraz przedstawili ich wykorzystanie w dziedzinie muzealnictwa.

Trzeci warsztat zatytułowany „Aplikacja do rehabilitacji mowy dla osób dorosłych po uszkodzeniu mózgu” został przygotowany przez absolwentów kierunku Informatyka: inż. Rafała Janika, inż. Wojciecha Lasotę, inż. Marka Sarneckiego oraz promotora ich prac inżynierskich dr. Mariusza Dzieńkowskiego. Podczas tego warsztatu została zaprezentowana aplikacja do terapii mowy dla osób dorosłych po uszkodzeniu mózgu, która ma być wsparciem dla pacjentów i ich rodzin. Wsparcie to jest szczególnie ważne w pierwszych miesiącach choroby, kluczowych dla postępów prowadzonej rehabilitacji poprzez dostarczenie ćwiczeń wykorzystywanych dotychczas w tradycyjnej terapii, ale dzięki opracowanej aplikacji dostępnych także w formie cyfrowej. Dla osób cierpiących na afazję gotowość do ćwiczeń w ciągu dnia jest dynamiczna i zależy od wielu czynników, dlatego ogromnym atutem narzędzi cyfrowych jest ich całodobowa dostępność umożliwiająca korzystanie z ćwiczeń w dowolnej chwili. Interfejs przygotowanej aplikacji oparty jest na podejściu „mobile first”, oznaczającym, że główny nacisk kładziony jest na możliwość uruchomienia każdego ćwiczenia na urządzeniu mobilnym. Tradycyjna terapia obejmuje kilka obszarów takich jak rozumienie, ekspresja, czytanie, pisanie i nazywanie. Dla każdego z nich opracowano ćwiczenia, które można z łatwością uruchomić na własnym smartfonie. Założenie konta przez użytkownika dodatkowo pozwala na personalizację terapii prowadzonej przez terapeutę. Uczestnicy warsztatu za pomocą swojego urządzenia mogli zalogować się do aplikacji i wykonywać ćwiczenia, wcielając się w rolę osoby, która w wyniku uszkodzenia mózgu utraciła zdolności językowe w różnych zakresach.

Warsztaty na Uczelni, z powodów organizacyjnych, wymagały wcześniejszej rejestracji. Dwa pierwsze z powyższych warsztatów odbyły się 14 maja w Centrum Wsparcia Politechniki Lubelskiej przy ulicy Nadbystrzyckiej 38A na Wydziale Elektrotechniki i Informatyki. Dodatkowo, drugiego dnia, 15 maja, na Politechnice Lubelskiej odbył się jeszcze raz warsztat dotyczący tworzenia pomocy dla osób z problemami wzroku, a w ramach Pikniku Integracyjnego organizowanego na placu Marii Curie-Skłodowskiej na terenie UMCS, powtórnie odbyły się warsztaty, tym razem jednak w otwartej formule połączone z prezentacją dwóch aplikacji mobilnych. Pierwsza z nich skierowana jest do młodych pacjentów chorych na cukrzycę typu I, a druga z przedstawianych aplikacji służy do terapii mowy dla pacjentów dorosłych po uszkodzeniu mózgu. Uczestnikom Pikniku, otwartego dla wszystkich zainteresowanych osób, zaprezentowano filmy przedstawiające działanie obu aplikacji, a bezpośrednie spotkania z ich autorami były również okazją do samodzielnej obsługi aplikacji na testowym smartfonie. Ponadto dzięki talentom artystycznym pani mgr Anny Sałamachy, która przygotowała tablicę zatytułowaną „Misja Gabi”, uczestnicy Pikniku mogli wizualnie prześledzić cały proces powstania aplikacji opracowanej z myślą o młodych osobach chorujących na cukrzycę od narodzin samej koncepcji, przez projektowanie programu i jego wstępną implementację, aż do etapu testów i ostatecznego wdrażania aplikacji.

Tegoroczne II Lubelskie Dni Integracji dzięki zaangażowaniu wielu osób z Politechniki i Katedry Informatyki były okazją do wymiany doświadczeń oraz swobodnych rozmów na tematy interesujące dla wszystkich uczestników wydarzenia. Dawały też możliwość zadawania pytań naukowcom z różnych lubelskich uczelni, w tym także z Politechniki Lubelskiej, którzy na co dzień, w Katedrze Informatyki prowadzą prace badawcze m.in. z myślą o likwidacji barier w otaczającej nas przestrzeni i zaspokajaniu potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Warsztaty i spotkania otwarte pokazują, że badania naukowe prowadzone na uczelni mają swoje praktyczne zastosowania również poza jej murami, a przez swoją pasję i pracę naukowcy inspirują najpierw studentów, a potem także młodych inżynierów do wykorzystywania wiedzy zdobytej w czasie studiów do zmieniania i ulepszania otaczającej nas rzeczywistości.

Dni Integracji cieszyły się dużym zainteresowaniem lokalnych mediów. Nasza obecność została odnotowana w artykułach, wywiadach i zdjęciach, do których dostęp umożliwiają następujące linki: